د بدن ټول غړي ځانګړې پاملرنې ته اړتیا لري او د نه پام له کبله ښايي د ګڼو ستونزو لامل شي.
دماغ هم د بدن یوه مهمه برخه ده چې یواځې د څو ساده ټکو په پام کې نه نیولو سره له منځه ځي او زیاتره وخت د حافظې د کمزورې کېدو یا خرابوالي لامل کیږي.
نو د حافظې د ښې ساتلو لپاره دا ټکي مه هېروئ:
لومړنی ګام چې ځینې کسان یې د دماغو په زیانمنېدو کې اوچتوي د سهارنۍ نه خوړل دی.
ښايي دا کار ځینو کسانو ته دومره مهم ونه برېښي خو هغه خوراکي توکي چې د سهارنۍ پر مهال وجود اړتیا ورته لري ښايي د ځینو باور هم ونه شي، نو د سهارنۍ خوړل مه هېروئ چې دماغو ته ښه او کافي خواړه ورسیږي.
خو د نه خوړلو تر څنګ ډېر خوراک هم د بدن د نورو برخو په شان دماغو ته زیان رسوي.
هغه کسان چې د غوړو او ډېرې کالورۍ لرونکو خوراکونو په خوړولو کې لاس نه نیسي، د خپلو دماغو یوه زیاته برخه له لاسه ورکوي.
زیات خوارک د وینې شریانونو د سختېدو یا کلکیدو لامل هم کیږي چې مخامخ د دماغو پر فعالیت اغېز کوي.
د خوږو یا قند ډېر کارول هم د انسان بدن په تېره بیا دماغ له ستونزو سره مخامخ کوي. ځکه د ډېر قند په ترلاسه کولو سره په بدن کې د پروتین د جذبولو چاره کمزورې کیږي چې په دې کار سره دماغ اغېزمنوي.
لږ خوب کول د دماغو د استراحت په وړاندې یو ستر خنډ بلل کیږي، باید په ۲۴ ساعتونو کې اووه ساعته خوب وشي. خو د خوب پر مهال د سر او مخ پټول د کاربن د زیاتېدو لامل کیږي او دماغو ته زیان رسوي.
ډېر سوچ او فکر کول د دماغو د ویجاړېدو یا تخریب یو بل لامل دی. په تېره بیا که د ناروغۍ پرمهال سخت فکري کارونه ترسره کړئ نو دماغ سخت اغېزمن کیږي.
د ناروغۍ پر مهال دماغ آرام یا استراحت ته سخته اړتیا لري.
بل خوا له لږ فکر کولو یا نه خوځښت سره دماغي حجرې لټې عادت کیږي