شپنه سلګۍ – یاران

بریا او پرمختګ

پر نجونو د پټ تعلیمي نصاب منفي اغيزې

جولای 11, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

راټولونه/شپنه سلګۍ نا رسمي تدريس، ناپلانه او په ناپامه ډول د زده کوونکو په واسطه د ښوونځي د منځپانګې زده کول، زياتره د پټ تعلمي نصاب په نامه ياديږي. په پټ تعلمي نصاب کې هغه سلوک او نظريات راځي چې د ښوونکو، شاګردانو او ټول ښوونځي (پټوپيغامونو) ته يې دوام ورکړى دى. پټ تعلمي نصاب ښايي داسې هم تعريف شوى وي ” د حالاتو، د افرادو د شخصيت او ټولنيز ګروپ په اړه د ځوانانو لپاره د لېږدېدلو پيغامونو راغونډول”. څيړنې ښيي چې په ټولګي کې دنننه د ښوونکو […]

روانې سلامتي

سوماتيزيشن څه ډول ناروغي ده؟ نښې نښانې یې په لیکنه کې ولولئ

جولای 8, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

د ناروغ هغه عضوي شکايتونه چې د عضوي افتونو څخه نه بلکې د اروايي افتونو له امله راڅرګنديږي. کله هم يو څوک له سردردۍ،د پښو له درد،د خېټې له درد،د ګنګسيت او نورو څخه شکايت کوي، کيداى شي چې عضوي علت ولري خو دا امکان هم شته چې د تشويش له امله وي يا د ډير ذهني/ مغزي فعاليت له امله راپيدا شي. د سوماتيزېشن سببونه څه دي؟ کيداى شي چې د انسان مغزي فعاليت د بېلابېلو دلايلو له امله ګډ وډ شي لکه: 1- کورنى تاوتريخوالى 2- د اوسېدو […]

د ماشوم نړۍ

د کوچنيانو اروايي ضربې څنګه وپيژنو؟

جون 30, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

له اروايي ضربو وروسته کوچنيان هم لکه د لويانو په څېر له ورته نښو ځورېږي، خو کوچنيان بيا د خپل رنځ د بيانولو لپاره کلمې نه لري. په دې ليکنه کې مو ځينو هغه نښو نښانو ته اشاره کړې، چې د کوچنيانو د اروايي ضربو سره مو اشنا کوي. 1- کوچنى تل خفه، ډارن او د خطر يو زنګ ته يې غوږ وي، خو په ورته وخت کې ډېر ارام وي خپله وېره پټوي او د غږونو په وړاندې حساس وي. 2- کوچنى هڅه کوي چې ډير منوونکى او ښه […]

خوندیتوب

د خفګان څلور مهم عوامل

جون 14, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

خفګان يوه طبیعي ستونزه ده،کله چې يو کس په دوامداره ډول د غم او خفګان احساس وکړي او تر دوه اونيو زيات دوام وکړي په دې صورت کې د خفګان مسئله مطرح کېږي. په دې ليکنه کې مو څلورو هغه فکتورونو ته اشاره کړې چې د يو کس د خفګان سبب ګرځي. د ژوندانه بوجونه:کله چې د يو کس مړينه يا د ژوند بڼه کې تغیيرات يا هغه کسان چې مجبور دي د کار د لاسته راوړلو له پاره کورونه پريږدي او اوږده مزلونه وکړي کيداى شي ددې ډول […]

د ماشوم نړۍ

په تنکيو ځوانانو د ټولنيزو شبکو ناوړه اغېزې، ګواښونه او پایلې یې

جون 5, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

د ډيرو تنکیو ځوانانو لپاره په ټولنیزو رسنیو کې بې له تلپاتې حضوره ژوند هېڅ مانا نه لري او د دوی زیاترو ته په ټولنیزو رسنیو کې د دوی مجازي شخصیت د دوی تر واقعي شخصیت ډیر ارزښت لري. له نړۍ او د خپلو شاو خوا پېښو بې خبره ځوانانو ته په مجازي نړۍ کې د دوی انځورونه اوس ډیر ارزښت لري. دا اوس یوازي په یوه ټولنه پوري اړه نه لري. د یوې څیړنې پر اساس، تنکي ځوانان په هرو لسو دقیقو کې یو وار خپل وټس اپ […]

خواړه

ځیني عادتونه دماغو ته زیان رسوي، خو ځینې نور بیا مه هیروئ

مې 18, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

د بدن ټول غړي ځانګړې پاملرنې ته اړتیا لري او د نه پام له کبله ښايي د ګڼو ستونزو لامل شي. دماغ هم د بدن یوه مهمه برخه ده چې یواځې د څو ساده ټکو په پام کې نه نیولو سره له منځه ځي او زیاتره وخت د حافظې د کمزورې کېدو یا خرابوالي لامل کیږي. نو د حافظې د ښې ساتلو لپاره دا ټکي مه هېروئ: لومړنی ګام چې ځینې کسان یې د دماغو په زیانمنېدو کې اوچتوي د سهارنۍ نه خوړل دی. ښايي دا کار ځینو کسانو ته […]

ټولنیز ژوند

په ټولنه کې ولې بې اعتباري زیاته شوې ده؟

مې 17, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

موږ د سیاسي ناخوالو پړه د یهودو او نصاراوو پر غاړه اچوو، خو د اخلاقي نیمګړتیاوو ذمه واره مو څوک دي؟! ایا دا هم یهود او نصاراوو راته ویلي؛ چې په دوکانداري کې درغلي وکړئ! قصاب دې د مېږې غوښه پر مشتریانو په پسه تېروي! ټیکدار دې له دولت څخه درې لکه ډالر د پروژې لپاره اخلي، خو صرف پنځوس زره دې پر یاده پروژه لګوي! له ښځو سره زورزیاتی کوئ! بې سلا یې ودوئ او… ایا په هره ناوړه کړنه کې مو د کفارو لاس دی؟؟! ملامت موږ […]

ټولنیز ژوند

خوست کې د اختر ځانګړي دودونه

مې 12, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

په خوست ولايت کې د اختر د مېلو او لمانځنې دودونه د افغانستان د نورو ولايتونو په پرتله لږ توپير لري. د دوی يو دود دا دی چې ځوانان د اختر په ورځو کې د یو و بل کورونو ته ورځي او په ټولو کي وريژي خوري. په خوست ولايت کې د اختر په سهار خلک جومات ته ځي او تر لمانځه وروسته هلته يو له بل سر د اختر مبارکۍ کوي او چای څښي، وروسته بيا کورونو ته ځي نوي کالي اغوندي او د اختر لمانځه ته ځي. په […]

کلتور او هنر

د افغانستان بیلابیل اختریز دودونه

مې 12, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

افغانستان د هغه هېوادونو څخه دی، چې وګړي يې وخت نا وخت په بېلابېلو نومونو ميلې جوړوي او خوشالي لمانځي. د افغانستان جغرافيي حالت ته په کتو سره، د ميلو موسمي وختونه او حالتونه لري، په بېلا بېلو موسمونو کې مو خلک بېلابېلې ميلې جوړوي لکه پسرلي کې د نوروز ميله اؤ داسې نورې… د اسلام د نزول وروسته زموږ په هېواد کي دوه نور جشنونه (کوچينی او لوی اختر) هم اضافه شوو چې دا يوه الهي ډالۍ وه. په لومړيو وختونو کي اخترونه په ډير تود ډول لماځل کيدل، […]

خوندیتوب

په روژه کې د یخو اوبو څښلو زیانونه؛د هاضمي او دفاعي سیسټم زیانمنوي

اپریل 26, 2021 شپنه سلګۍ څرگندونې بندې دي

یخې اوبه، په ځانګړي ډول روژه کې د تندې ماتولو تر ټولو غوره وسیله ګڼل کېږي،خو ایا کله مو هم فکر کړی چې روژه کې د یخو اوبو څښل، ستاسې بدن او روغتیا ته بې شمېره زیانونه لري؟ دلته مو له ځينو هغو لاملونو سره چې له امله يي باید روژه کې یخې اوبه ونه څښل شي، اشنا کوو: ۱. د هاضمې سیستم اغېزمنوي روژه کې د يخو اوبه څښل د وینې رګونو تنګولو سره د خوړو د هضم د پروسې مخه نیسي. په دې ډول د خوړو د […]