ژباړه: پلوشه فضلي
زموږ په هیواد افغانستان کښي زیاتره مېندي خپلو ماشونو ته شیدې ورکوي، خو دا رواج په نورو غربي هیوادونو کښي دېر کمزوری دی.
که ماشوم بې وخته یا له وخت مخکي پیدا سي نو د ماشوم د ماغ او سږي په بشپړ ډول نه وي جوړ سوي خو که د مور شیدې ورکول سي نو د ماشوم دماغ او سږي په تېزۍ سره مکملیږي.
د ایډ نبرا پوهنتون ډاکټرانو ۴۷ داسي ماشومانو باندي یوه څېړنه وکړه چي پر اوومه یا اتمه میاشت زېږېدلي ول – دوی دا مالومه کړه چي د بې وخته زېږېدلي ماشوم ته د مور د شیدو په ورکولو سره د ماشوم دماغ د نورو په نسبت په چټکۍ سره وده کوي. او په دې سره د بې وخته زېږېدلي ماشوم دماغي کمزوري له منځه ځي.
دوی همدارنګه زیاتوي که کومه مور د خپل اولاد د ښه راتلونکي غوښتونکې وي نو خپلو ماشومانو ته دي د خپلي سینې شیدې ورکوي. د مور شیدې نه یوازي د دوی د دماغ له پاره ګټوري دي بلکي د نورو ډېرو ناروغیو مخه هم نیسي. او ورسره مور هم د ډېرو مُهلکو ناروغیو لکه د سینې سرطان او نورو څخه ژغورل کېږي.