ژباړه: مهر تاج
ستورپېژندونکي په خلا کې نوي شیان کشف کوي. په دې وروستیو کې امریکایي ساینسپوهانو په سپوږمۍ کې
rust (زنګ) موندلي، کوم چې په قطبونو کې ډېر دي او په نورو ځایونو کې لږ شته. دا کشف د حیرانتیا وړ دی، ځکه چې په سپوږمۍ کې زنګ (rust)د دوو اجزاؤ یا برخو له امله څرګندېږي، چې یو یې اوبه دي او بل یې هم اکسیجن دی، او دغه دواړه اجزاوې هلته اصلاً نشته، باوجود د دې بیا هم پکې زنګ (rust) موندل شوی دی.
دغه څېړنه د «جیټ آپشن لابراتوار» او په متحده ایالاتو کې د پنځو امریکایي انسټیټیوټونو لخوا په ناسا کې په ګډه ترسره شوې.
په دې کې نصب شوي تجهیزاتو تحلیلي تحلیل د سپوږمۍ په قطبونو کې د اوسپنې آکسایډ یو ځانګړی ډول «هیماتایټ» شتون څرګند شوی، چې په ساده الفاظو کې ورته د «زنګ غبرګونی» ورور هم ویل کېدای شي، ځکه چې د دې لومړني کیمیاوي فورمول ورته د زنګ په شان دی.
د ماهرینو په وینا، په سپوږمۍ کې دا زنګ په حقیقت کې د «هیماتایټ» په نامه د منرال په شکل دی، چې په ځمکه کې د اوسپنې په طبیعي غوړ کې بډایه دی. ولې په سپوږمۍ کې یې د ریښې شتون، هغه هم په داسې حال کې چې اکسیجن او اوبه نشته؟
ماهرین وايي چې سپوږمۍ ته د هايډروجن رسېده (چې د اوبو مهمه برخه هم ده) ممکن له لمر څخه د «لمریز بادونو» سره هلته رسېدلی وي، که څه هم په سپوږمۍ کې د اکسیجن اټکل شوی، د ځمکې پورتنۍ فضا په هوا کې ده، کوم چې د ځمکې مقناطیسي ساحه سپوږمۍ ته راکاږي، ځکه چې د سپوږمۍ هغه برخه چې تل ځمکې ته په مقابل لوری کې ده، په هغې باندې زنګ نه لري، که څه هم د زنګ یوازې هغه برخه موندل شوې، چې ځمکه ورسره مخ ده.
د دې تصدیق کولو لپاره لا نورو څېړنو ته اړتیا ده، نو له هغې وروسته بیا یو څه په کلکه ویل کېدای شي.