ژباړه: نسیمه محمدي
د روژې سردردي له غرمې وروسته او یا لمر پرېوتو او روژهماتي مخکې پيلېږي. د سردرد شدت د روژو په ډېرېدو زیاتېږي. هغوی چې د کال په اوږدو کې سردردي لري، زیات ګواښ سره مخ دي، خو زیاتره بیا که څه هم د نیم سري (مېګرن) مخینه نه لري هم، په دې میاشت کې په سردرد اخته کېږي، خو ښه ده چې دا سردردي له روژې خوړلو پرته د درملنې وړ ده.
یو له پېژندل شویو لاملونو څخه هم، د زیات چای څښلو عادت دی. د اوږدمهال لپاره د کافئین نه ترلاسه کول د سردرد لامل کېږي، په خاص ډول د روژې په لومړیو ورځو کې.
که هره ورځ د زیات چای څښلو عادت ولرو، نو باید د کافئین اندازه کمه کړو، سره له دې چې روژه پیل شوې، چای او قهوه باید روژهماتي او پېشنمی وڅښل شي، چې د سردرد په مخنیوي کې مرسته کوي. پر دې سربېره د روژې د سردرد څخه د مخنیوي لپاره له روژې ۲ – ۳ اونۍ وړاندې د قهوې او کافئین لرونکو څښاکونو څښل باید کم شي.
د سردرد بل عام لامل د وینې د قند/ ګلوکوز کمېدل دي. د روژې له پيلېدو وړاندې باید په لوړه کچه خوږه مصرف کړو. چې د وینې د ګلوکوز سطح لوړه شي. دا چاره د سردرد د کمېدو لامل ګرځي، خو له روژې وړاندې یو وخت د کمې خوږې لرونکي خوړو خوړل، د ورځې په اوږدو کې د سردرد لامل ګرځي.
د مغز زیاته برخه له اوبو جوړه او مغز د موجودو اوبو د مقدار کمېدو سره ډېر حساس دی. نو کله چې بدن د اوبو وېش پیلوي او بدن ته د اوږد مهال لپاره اوبه و نه رسېږي، د مغز څخه ساتنه کمېږي. دې هایدرېت په مستقیم ډول د درد، ستړیا، سردرد او د انرژۍ د کمښت سبب ګرځي. نو د پېشنمي پر وخت باید زیاتې اوبه وڅښل شي.
په روژه کې د سردرد بل لامل هم د زیات وخت لپاره لوږه یادولای شو، چې د بدن د وازدې د ناقص ميتابولیزم او د کیتوني ترکیب د جوړېدو سبب ګرځي او کله چې په وینه کې د دې ترکیبونو غلظت لوړ شي، نو سردرد او بې حوصلېتوب ته ورته نښې څرګندېږي.
همدارنګه بل څه چې په روژه کې د سردرد سبب ګرځي، کمخوني ده، چې په ښځينه وو کې زیاته عام ده؛ روغتیاپالان دوی ته له پېشنمي وروسته او له خوب وړاندې د عسل/ شات او د جوش اوبو( له لیمو پرته) شربت څښلو سپارښتنه کوي.
هستامین د سردرد او ستړیا لامل ګرځي، په بل عبارت سردرد او ستړیا د هستامین له ملګرو څخه دي. نو باید د روژې په میاشت کې د سردرد لاملونو لکه د مایعاتو احتباس، استرس/ خفګان، ستړیا او د خوب کموالي ته متوجه اوسو. په روژه کې استراحت او کافي خوب د سردرد په کمېدو کې مرسته کوي او له روژه ماتې وروسته سردردي په خپله لمنځه ځي.