ژباړه: عطا محمد میاخېل
مخکې تر دې چې د بریالیو کسانو له فکر، بڼې او خوی سره آشنا شئ، لومړی باید په دې باندې پوه شئ، چې د بریا د سنجش لپاره څه معیار شتون لري او څه څیز دا ټاکي، چې تاسو یو بریالی انسان یاست یا نه؟ د بېلابېلو شرایطو په اړه زموږ د فکر بڼه او د چلند ډول دا ټاکي، چې د بریالیو کسانو برخه یو یا نه؟ د دې لیکنې په دوام په بېلابېلو شرایطو کې د بریالیو انسانانو د فکر په بڼې او توپیري تګلارو باندې رڼا اچوو، په دې هیله، چې دا لیکنه له پیله تر پایه په ښه غور او دقت سره ولولئ.
بریالي انسانان د فکر توپیري بڼې لري، چې ځینو ته یې په لاندې ډول اشاره کېږي.
۱ ـــ پر خپلو کارونو تمرکز کوي
شپه او ورځ څلیریشت ساعتونه ده، دا ساعتونه د کومو کارونو په ترسره کولو باندې لګوئ؟ بریالي کسان پوهېږي، چې د ورځې له پیله تر پایه، هره ورځ، کوم کارونه باید ترسره کړي او په همدې کارونو باندې تمرکز کوي، نو مخکې تر دې، چې په ټلویزیون او مجازي نړۍ باندې ځان بوخت کړئ، باید په هغو کارونو پسې لاړ شئ، چې باید ترسره یې کړئ او کار مو پای ته ورسوئ.
۲ ـــ د خپلو ورځنیو کارونو لړلیک ولري
غوره ده، چې د ورځینو اړینو کارونو لپاره لړلیک ولرئ، البته په دې لړلیک کې هغه کارونه شامل وي، چې ترسره کول یې د ورځې په اوږدو کې اړین دي او د ترسره کېدونکو کارونو اړتیا ته په پام سره، لړلیک مو لومړیتوب بندي کړئ. معمولاً د لړلیک د درې اصلي کارونو ترسره کول، کولای شي د دې ښکارندویي وکړي، چې ښه او ګټوره ورځ مو تېره کړې ده.
که بریالي شوئ، چې د لېست درې لومړني کارونه په ښه توګه پای ته ورسوئ، هغه وخت کولای شئ، چې په بلې پروژې پسې لاړ شئ، کله چې هره ورځ د کارونو یوه اوږده لېست ته ګورئ، نو په اروایي فشار باندې اخته کېږئ، پاتې شوه ترسره کېدل یې. باید داسې یو څه وکړئ، چې د هرې ورځې دندې مو د مدیریت وړ وي، ترڅو وکولای شئ ترسره یې کړئ.
۳ ـــ خپلې آیډیاوې (نظریې) له نورو سره شریکوي
ستره آیډیا لرئ او غواړئ ترسره یې کړئ؟ غوره ده، چې د یوه راز په څېر یې په خپله سینه کې ونه ساتئ. هڅه وکړئ، چې له هغو کسانو سره، چې له تاسو سره په اړیکه کې دي شریکه یې کړئ، لکه: دوستان، بېوزله وګړي او همکاران مو او وګورئ، چې ستاسو د آیډیا پر وړاندې څه غبرګون ښکاره کوي، ښایي یو څه ته اشاره وکړي، چې مخکې مو په اړه یې فکر نه و کړی او همدا وکولای شي مرسته وکړي، چې آیډیا مو ګټوره شي.
۴ ـــ د ۸۰/۲۰ له قانون څخه ګټه اخلي
د پارتو قانون (Pareto Principle) وایي: د هر فرد یوازې ۸۰ سلنه پایلې د هغه له ۲۰ سلنه هڅو څخه ترلاسه کېږي، نو هڅه وکړئ، چې هغه ۲۰ سلنه وپېژنئ او پرې تمرکز وکړئ.
۵ ـــ پر خپل فکر او ذهن واکمن او مسلط دي
مډیټېشن د بریالیو کسانو په ژوند کې کلیدي رول لري. مډیټېشن یانې هره ورځ د خپل فکر او ذهن د آرامتیا لپاره وخت په پام کې ونیسئ، څه ۵ دقیقې وي او څه ۳۰ دقیقې. دا کار د ذهن د پاکونې او د یوې ښې ورځې د پیلولو په موخه ترسره کېږي. په نننۍ نړۍ کې، هره ورځ د معلوماتو له یوه ستر حجم سره مخامخ کېږو؛ نو څومره ښه ده، چې خپل ذهن له دې ټولو ځورونکو معلوماتو او پرازیتونو څخه پاک کړو.
۶ ـــ خوش بینانه لید لري
بریالي انسانان د پروژې د ماتې د احتمال په اړه فکر نه کوي او یوازې په هغه تګلارې باندې، چې نتیجه ورکوي، تمرکز کوي. کله چې یوازې په هغې لارې باندې، چې تاسو بریا ته رسوي، تمرکز کوئ، نو پروژه مو په ډېر احتمال سره بریا ته رسېږي. منفي افکار یوازې ستاسو ذهني تمرکز، له هغه څه څخه، چې پرې کار کوئ، لرې کوي.
۷ ـــ له توپیري اوسېدو څخه وېره نه لري
کله وخت د فکر عادي او دودیزه بڼه، د پام وړ پایلې ته نه رسېږي. د پام وړ پایلې ته د رسېدو لپاره باید خطر ومنئ. د فکر دودیزه بڼه، ستاسو د پام وړ پایلې باندې نه ختمېږي، نو وخت یې را رسېدلی دی، چې کارونه په توپیري تګلارې سره ترسره کړئ.
۸ ـــ له څارلو څخه نه ستړي کېږي
بریالي کسان د کار څارونکي دي او له څارلو څخه نه ستړي کېږي. که د کوم کار د ترسره کولو هوډ لرئ، همدا اوس یې پیل کړئ او ترسره یې کړئ. مقابل لوری دې ته متوجه کېږي او په پای کې دا بهیر د دې سبب ګرځي، چې د ټولو په منځ کې مخکښ شئ.
۹ ـــ همکاري کوي
په خپل سر کې د یوې ښې پروژې آیډیا روزئ، چې غواړئ په لاره یې واچوئ؟ ښایي له یو بل کس سره همکاري د دې سبب شي، چې هغه کار لا ډېر پرمختګ وکړي او هر څه ښه پرمخ لاړ شي. ډېری بریالي انسانان په دې باندې پوهېږي، چې د نورو له وړتیاوو او خلاقیت څخه په مرسته اخیستلو سره کولای شي، پروژه په ډېرې ښې چټکۍ سره ترسره کړي. د بېلګې په توګه: که د عکاسۍ په چاره باندې بوخت یاست، له یوه هنرمند سره، چې ګرافیکي کارونه ترسره کوي او دغه راز له یوه لیکوال سره همکاري وکړئ او یوه ستره پروژه رامنځته کړئ.
۱۰ ـــ باوري دي، چې د کارونو د ترسره کولو وړتیا لري
کله چې باور وکړئ، کولای شئ ترسره یې کړئ، هرومرو شونی کېږي. ټولې بریاوې ستاسو په باورونو پروې تړاو لري. که غواړئ کتاب مو د ډېر پلورل شویو کتابونو په کتار کې راشي، نو باید دې باور ته ورسېږئ، چې یو پیاوړی لیکوال یاست. د زړه له تله اعتماد او باور، ستاسو د بریا راز دی.
۱۱ ـــ خپل فکر ته پراختیا ورکوي
یوه ښه آیډیا نه شي کولای، چې په یو مخیز ډول بریا ته ورسېږي. د خپلو آیډیاوو د پراختیا لپاره وخت او ارادې ته اړتیا لرئ. صبر او پشتکار لرل، د یوې بریالي پروژې د په لاره اچولو لپاره اړین توکي دي، ترڅو آیډیاوې په کافي اندازه ټینګښت پیدا کړي.
۱۲ ـــ له توپیري اوسېدلو څخه خوند اخلي
له هغه فرد څخه تقلید کول، چې در نه لوړ دی، تاسو د خپلې خوښې وړ ځای ته نه رسوي. امریکایي عکاس او پروډیوسره چېس جاروېس (Chase Jarvis) وایي: «توپیري واوسه، نه غوره» نباید هڅه وکړئ، چې د یوه بل فرد کاپي واوسئ.
۱۳ ـــ په هر ډول شرایطو کې په خپلو باورونو باندې تکیه کوي
بریالي انسانان د هر هغه څه پر وړاندې، چې پرې باور لري، درېږي. اړتیا نه شته، چې تر شا مو څوک وي، خو په هر ډول شرایطو کې د خپلو آیډیاوو او باورونو په خاطر درېدنه، پیاوړې اراده غواړي.
۱۴ ـــ هر څه چې لري، قربانوي یې
کله وخت اړتیا ده، د هغه څه لپاره، چې پرې باور لرې، په خطر لاس پورې کړې. حتا ښایي دا کار کومې پایلې ته ونه رسېږي؛ خو باید وکولای شې، له هر هغه څخه، چې پېښېږي، درس واخلې، تر کله چې د یوه کار د ترسره کولو لپاره خپلې ټولې هڅې ونه کړئ، پوه به نه شئ، چې لاره مو پایلې ته رسېږي یا نه. له دې امله خپلې موخې ته د رسېدو لپاره، له زړه وجنګېږئ.
۱۵ ـــ له خپلو ماتو څخه درس اخلي
څه پایلې ته ورسېږئ، څه ونه رسېږئ، باید د لارې د پای په اړه ځیرک او دقیق واوسئ. کومه برخه ښه پرمخ لاړه؟ کومې برخې پایله نه درلوده؟ د ښه والي لپاره یې، څه کولای شې؟ بریالي کسان د پروژې له پای ته رسېدو وروسته مکث کوي، ترڅو له لرې څخه خپلو پایلو ته یو لید ولري او له خپلو ماتو څخه درس واخلي، ترڅو بیا هغه ماتې رامنځته نه شي.