ليکوال: مينډي ويسبرګر
ژباړه: حامد مشواڼی
د …ممم…کلمه څه شی ده؟
يوه نوې څېړنه وايي که تاسې په خپلو خبرو کې هغو شېبو ته پوره پام وکړئ چې ستاسې د خبرو په منځ کې د مممم، نننن،اههـ يا بل کوم غير ارادي توقف راځي، دا خبره به نوټ کړئ چې دغه توقف (درېدنه) عموماً له اسمونو څخه مخکې کېږي.
څېړونکو ښودلې ده چې کله خلک د جملې منځ ته ورسېږي او يو ويی (لغات) په کراره تلفظ کړي، يا يې له ذهن څخه ووځي، نو زياتره وخت دا ويی اسم وي نه فعل ځکه چې په خبرو کې د اسمونو مخې ته راتلل په موقت ډول زمونږ خبرې په کراره کوي خو برعکس زمونږ ذهن له خولې څخه دفعلونو را ايستلو لپاره لږ وخت غواړي.
څېړونکي وايي د مختلفو فکتورونو تعامل د يو شخص د خبرو په سرعت باندې اغېزه لري چې په دغه فکتورونو کې يو هم د وييو (کلماتو) تکرار او له دې سره اشنايي ده.
څېړونکو د دې څېړنې لپاره په زرګونو غږيز ثبتونه تحليل کړي دي او د ۲۸۸۸۴۸ کلمو وزن ته يې غوږ ايښی دی، چې دا کلمات له نهو مختلفو ژبو چې په اروپا، شمالي امريکا، مکسيکو، سايبريا، هماليا، د امازون رين فارسټ، او کلهاري دښته کې ويل کېږي، انتخاب شوي دي.
په دې ټولو نهو ۹ ژبو کې ساينسدانانو موندلې چې توقف – هغه که چوپتيا (سکوت) وي يا هم د اصلي کلمې پر ځای بله کلمه (لکه ممم، اههـ ، او داسې نور)، شپېته فيصده ۶۰٪ له اسمونو څخه مخکې کېږي نه د فعلونو څخه. څېړونکو دا هم معلومه کړې ده چې خلک د فعلونو په نسبت له اسمونو ويلو مخکې ډېر دغه کلمات استعمالوي، خو د فعلونو ويلو په وخت له دې ستونزې سره نه مخ کېږي ولو که فعل پېچلی او نا اشنا هم وي.
په عامو خبرو کې اسمونه عموماً د دې لپاره استعمالېږي چې نوي او غير متوقع معلومات اضافه کړي، که نه نو اکثره وخت اسمونه حذف کېږي يا يې هم پر ځای ضمير استعمالېږي. له همدې وجې څخه خلک د اسمونو د ويلو لپاره نسبت د فعلونو څخه دپلان لپاره ډېر وخت ته اړتيا لري، حتی که دا نومونه پېچلي هم نه وي.
