ژباړه: حمیدالله حمیدي
که تاسو هم د هغو کسانو له ډلې یاست چې په اونۍ کې شپږ ورځې کار کوئ، نو هرو مرو به د دې تمه لرئ چې په دنده کې پرمختګ وکړئ. تاسو کېدای شي ښه کار کوئ، په خپله دنده کې رښتیني وۍ، له وخت یو ساعت مخکې دفتر ته ځئ او په ټوله کې د یوه ښه کارکوونکي صفتونه لرئ، خو دا ټول په دې مانا نه دي چې مدیر به مو تنخا لوړه کړي او یا به هم په دنده کې پرمختګ وکړئ. پر دې سربېره ځینې نور مسایل هم شته چې باید په پام کې ونیول شي؛ څو په دنده کې پرمختګ وکړئ. د بدني ژبې نه درلودل، لاس په تشو نیول او په څوکۍ کې پرېوتل هغه څه دي، چې په دنده کې ستاسو د پرمختګ مخه نیولی شي. سمه ده چې دغه څه په کور کې د اوسېدو پر مهال کومه تېروتنه نه ده، خو په دفتر کې بيا د کارکوونکي بې کفایتۍ ګڼل کېدای شي.
دلته د هغو تېروتنو يادونه کوو چې په دنده کې مو د پرمختګ مخنيوی کوي:
۱- په څوکۍ پرېوتل
ټولو ته جوته ده چې په څوکۍ کې غځېدل او پرېوتل نه یوازې دا چې ملا ته زیان رسوي؛ بلکې د يو کس د بې پروایۍ او بې مسووليتۍ څرګندونه هم کوي. که تاسو د کار پر مهال دا کار وکړئ، کېدای شي مدیر او همکاران مو فکر وکړي چې دنده درته اهمیت نه لري او یا هم په خپله دنده کې تر کچې ډېر ارام او اسوده ياست. حللار څه ده؟ په څوکۍ کې نېغ کښېنئ. نېغ کېناستل نه يوازې دا چې ملا ته ګټه لري، بلکې ستاسو د مسووليت پذيرۍ څرګندونه هم کوي.
۲- خبرې بې ارزښته ګڼل
د دې ناوړه چلند کول اصلاً ښه کار نه دی، خو پرېښودل يې خورا اسانه دي. که د نورو خبرو ته په لېوالتيا غوږ نه نيول کېږي، مانا يې دا ده چې د ويناوال خبرو ته ارزښت نه ورکول کېږي او يا د هغه خبرې تکراري دي.
۳- غځېدل او د ځان شخي ايستل
سمه ده چې پښه پر پښه اړول او د لاسونو غوټه کول د ستومانۍ د ختمېدو سبب کېږي، خو که دا کار د خپل رييس پر وړاندې وکړئ نو پرمختګ به مو د تل لپاره خوب پاتې شي. دا کار له رييس پرته د نورو پر وړاندې هم ښه نه دی، کېدای شي ستاسو مخاطبين فکر وکړي چې تاسو غرور لرئ او يا هغوی په نظر هېڅ درځي. داسې به ملګري او ملاتړي هم له لاسه ورکړئ.
خو هو! که په خپل دفتر کې وې او د کومې مهمې مسئلې په اړه فکر کوې، بیا کولی شئ پښه پر پښه واړوې او ارام فکر وکړې. ويل کېږي چې که پښه پر پښه واړول او لاسونه سره غوټه شي، نو پر موضوعاتو د تمرکز ځواک ۳۰ سلنه لوړېږي. که يوازې ياست نو دا تجربه ضرور وکړئ.
۴- د نورو د کمپیوټر په سکرین کې سترګې خښول
کېدای شي له همکارانو سره مو ډېر صمیمي وۍ او یا هم نه، خو په کاري محیط کې پر شخصي حریم له تېري ځان وساتئ. که د کاري مېزونو تر منځ واټن ونه لري، ښايي مقابل لوری درته د يو ګواښ په سترګه وګوري. تر ټولو ښه قانون چې په دې برخه کې یې پلی کولای شي دا دی چې خپل کاري مېز د بل همکار له کاري مېز څخه له يوه تر دوو مترونو پورې لرې کېږدئ او هېڅکله یې د کمپيوټر ښيښې ته په ځير مه ګورئ.
۵- بې پروا اوسېدل
په دې خو ټول پوهېږو چې د کاري مرکو پر مهال د سترګو اړيکه څومره مهمه ده. همدا ډول باید له خپل مدیر او همکارانو سره د خبرو پر مهال د سترګو اړیکې ته پام وشي. د سترګو اړيکه هغه مهال پرې کېږي چې یو څوک په خپله خبره باور ونه لري او یا هم کاري ناسته ورته په زړه پورې نه وي. خو که غواړئ چې په دنده کې پرمختګ وکړئ، د مدیر پام ځان ته در واړوئ، نو ښه ده چې د خبرو تر پایه پورې د سترګو قوي اړیکه وساتئ، ځکه دغه کار د دواړو خواوو تر منځ د قوي اړیکې د ټينګېدو لامل ګرځي.
۶- د زړه له خلاصه لاس نه ورکول
کېدای شي تاسو هم له داسې کسانو سره مخ شوي وۍ چې لاسونه یې د کب غوندې ښوی وي او داسې روغبړ کوي چې نه لېوالتيا پکې په اسانۍ سره حس کېدای شي. په کاري مسایلو کې لاس ورکول ډېر اهمیت لري. یو څه ته مو پام وي چې د ستړي مشي پر وخت مو د همکار لاس د ځان خواته مه کشوئ او دومره فشار هم مه ورکوئ چې د مقابل کس هډوکي په درد شي. ښه ده چې د ستړي مشي پر وخت د سترګو اړیکه جوړه کړئ او لاس ته دومره فشار ورکړئ چې مقابل کس ته مثبته انرژي ورکړي.
۷- د همکارانو دفتر ته ناڅاپي ننوتل
لومړی چلند ډېر مهم دی. کله هم که دفتر او یا د ناستې کوټې ته ننوځئ، سلام واچوئ. که هر څومره ناوخته تللي هم وۍ، دغه څه تکرار کړئ، مسکي شئ او سر ته مو ټکان ورکړئ.
۸- مړاوي ښکارېدل
ساعت ته مړه مړه کتل، د کاغذ پر مخ بې موخې رسامي کول او… ټول هغه څه دي چې مدیر مو فکر کوي، کاري فضا درته ستړې کوونکې ده. کېدای شي تاسو په دې اند یاست چې د مقابل کس به درته پام نه وي، خو داسې نه ده. مدیر مو هر څه له نږدې څاري. که ستړي وې، قدم ووهئ. تاسو چې څومره په کاري محیط کې فعال وی؛ په هماغه کچه مو حس پیاوړی کېږي.
۹- بې خونده او عصبي حرکتونه تر سره کول
د قلنجو ماتول، له وېښتانو سره لوبې کول، د شونډو او نوکانو ژوول، ټول په عصبي حرکتونو کې راځي. کېدای شي د دې ډول کړنو ترسره کول په کور کې کوم ستر عیب نه وي، خو د ريیس او نورو همکارانو پر وړاندې بیا بې پروایي ګڼل کېږي.
۱۰- د خبرو پرمهال شول درېدل
نېغ ودرېږئ. نېغ درېدل په دې مانا دي چې تاسو هوښیار ياست او پر ځان پوره باور لرئ. د پښو واټن مو باید د اوږو په اندازه وي. هڅه وکړئ چې استوار ودرېږئ.
۱۱- تل په ټنډه کې دوولس بجې ښکارېدل
مسکا پر ځان د باور تر ټولو اسانه لاره ده. دغه چاره دا په ګوته کوي چې تاسو خپلې دندې ته څومره وفادار یاست.
۱۲- یوازې د کاري ساعت پوره کول
ساعت ته مو ډېر مه ګورئ، په ځانګړې توګه هغه وخت چې له ريیس او یا هم همکار سره مو په خبرو بوخت یاست. پر داسې مهال ساعت ته ډېر کتل د بې حوصلې توب په مانا دي، کېدای شي ان په بې احترامۍ کې هم وشمېرل شي. ډېر کله خلک دغه کړنه هغه وخت تر سره کوي چې د لارې پر سر له چا سره مخ کېږي، خبرې اوږدېږي او مقابل کس ته د دې اشاره ورکوي چې ګواکې بېړه لري.
۱۳- موبایل ډېر کارول
ښه ده چې په کاري چاپېریال کې موبایل ډېر ونه کاروئ. د کاري چاپېریال او کاري جلسې پر مهال په موبایل کې بوختېدل په دې مانا دي چې تاسو ته د مقابل کس خبرې ارزښت نه لري او بې احترامي ورته کوئ. او یا دا چې خپل کار مو خوشي کړی او په خپل موبایل کې بوخت یاست. هڅه وکړئ چې په دفتر کې د موبایل کارول بېخي کم کړئ، که یې کاروئ هم مخکې له دې چې سر مو پر موبایل ښکته کړی، له خپل همکار څخه بښنه وغواړئ.
۱۴- د خبرو پرمهال بې اعتنایي
مسکي کېدل او د خبرو اورېدو پر مهال د هو په مانا د سر ښورول غیر کلامي قدرت بلل کېږي. دغه کړنه مو د فعاليت څرګندونه کوي او ښه حس درکوي؛ تجربه یې کړئ.
۱۵- یوازې اوسېدل
دا سمه ده چې کله تاسو نوې یوه دنده پیلوئ، هرو مرو به یو څه بې زړه یاست او له همکارانو به ګوښه کېږئ، خو هڅه وکړئ چې دغه واټن ژر تر ژره له منځه یوسئ. ځکه کېدای شي همکاران مو فکر وکړي چې نه غواړئ د هغوی له ډلې و اوسئ. څېړنو ثابته کړې، کله چې تاسو له یو چا څخه واټن نیسئ، مقابل کس په تاسو باور له لاسه ورکوي او علاقه یې درسره کمېږي. نو له همکارانو سره مو صمیمي اوسئ.
