پوهنه

وایروس څه دی او انساني حجرې څنګه له منځه وړي؟

ليکنه او راټولونه وایروس له لاتیني کلمې وینوم څخه اخیستل شوی چې د زهري مایع مانا لري. وایروس د ژوندیو موجوداتو ټول خصوصیات نه لري او له ژوندۍ حجرې څخه بهر غیرفعال وي، نو له دې امله بیولوژي پوهان وایروس ژوندی جسم نه ګڼي. ویروسونو له دوو برخو څخه جوړ شوی. باندنۍ برخه یې چې پروټین دي د کپسید په نامه یادېږي او داخلي برخه یې چې د کپسید په واسطه پوښل شوې ده، ښایي … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

د زلزلې پر وخت دغه ټکي په پام کې باید ونیسو

ليکنه او راټولونه زلزله په لغت کې خوځښت او ښورېدو ته وایي او په اصطلاح کې د ځمکې  حرکت او خوځښت ته زلزله وایي. یا په بل عبارت زلزله د ځمکې هغه حرکت دی چې د ځمکې دننه د مایع موادو د تدریجي حرارت او یا هم د اور غورزونکو غرو له کبله او یا د نورو سببو له کبله رامنځته شي. زلزله په درې ډوله ده: عمودي زلزله، افقي زلزله او موجي زلزله د … نور ولولئ
خوندیتوب

طبي سپارښتنې او معلومات!

ليکنه او راټولونه زخم پرته له پټۍ نه خلاص پرېښودل یوه غلطي ده، صحي خبره داده چې زخم صفا او بیا پټۍ کړی شي چې ژر جوړ شي. په پوزه چې کله وینه راماته شي نو سر په عادي حالت پرېښودل پکار دي، تر څو وینه په سالمه طریقه خارج شي. ګازي مشروبات هډوکي او غاښونه کمزوري کوي، د زړه او ګردو مرضونه پیدا کوي، وزن زیاتوي، د شکر مرض زیاتوي. د ماشوم لپاره د … نور ولولئ
ځوانان او زده کړې

ګاندي؛ په هند کې یې شته قومونه د یو بل وروڼه وبلل

ليکنه او راټولونه موهنداس کرمچند ګاندي په ۱۸۶۹م د اکتوبر په دوهمه نېټه د هندوستان په ګجرات ایالت کې زیږېدلی. د ګاندي پلار کرمچند ګاندي نومیده  او د ګجرات ایالت یو متوسط سوداګر او سیاست وال وو. ګاندي خپلې لمړنۍ زده‌کړې یې د حقوقو په برخه کې د ۱۸۸۸م نه تر ۱۸۹۱م کاله پورې په لندن کې ترسره کړي او بیرته د هندوستان بمبئ ښار ته ستون او هلته یې د وکیل په توګه دنده … نور ولولئ
بریا او پرمختګ

د احمد شاه بابا دوره کې تر سره شوي خدمتونه

ليکنه او راټولونه د اوسني افغانستان موسس په ۱۱۳۵ه کال کې د هرات په تاریخي ښار چې د ابدالیانو د واکمني مرکز وو، زیږېدلی دی. د پلار نوم یې زمان خان دی چې هغه د دولت خان، سرمست خان، شیرخان، خواجه خضر خان، سدو خان له کورنۍ سره رابطه لري. لوی احمد شاه بابا د خپلې واکمنۍ په دوران کې د خپل هېواد د پیاوړتیا او یووالی په برخه کې د پاملرنې وړ کارونه ترسره … نور ولولئ
ژوند بڼه

ښځه پر خاوند کوم حقوق لري؟

ليکنه او راټولونه په خاوند باندې د ښځې حقوق دا دي چې خاوند ښځې ته نفقه ورکړي او د استوګني لپاره ځای او له خپل توان سره سم د ژوند نورې اړتیاوې برابرې کړي. خدای پاک په قران کې فرمایي: د ماشوم د مور نفقه او پوښاک له دستور سره سم د ماشوم په پلار باندې ده. په خاوند باندې د ښځې له حقوقو څخه یو حق دا هم دی که چېرې یو سړی دوه … نور ولولئ
پوهنه

انټرنټ څه شی دی؟

ليکنه او راټولونه د انټرنټ کلمه له دوو برخو څخه اخیستل شوې چې یوه یې  Inter چې انټرنیشنل کلمې څخه اخیستل شوې او بل Net چې د نتورکینګ کلمې څخه اخیستل شوې یعنې نړیوال جال یا نړیواله شبکه. انټرنټ کوم خاص ماشین یا کمپنۍ نه ده بلکه دا یوه داسې پراخه پروګرام دی، چې د نړۍ هر سړۍ له دې پروګرام څخه برخمن دي او ګټه ورڅخه اخیستلای شي او کولای شي چې انټرنټ وکاروي. … نور ولولئ
ژوند بڼه

د ښې مېرمنې ځانګړتیاوې

ليکنه او راټولونه دا یوه طبیعي خبره ده کله چې انسان له کور څخه بهر د کوم ناسم کار، یا خپلې موخې ته د نه رسېدو او یا هم د یو چا له لوري د ناوړې خبرې په اورېدو خپه شي نو چې په کور کې یې د ژوند شریک نېک خویه، د خپلې طبعي او حکم منونکي وي، نو کور ته په راتلو سره یې سم دباندې ټول غمونه ختم یا سپک شي. خو … نور ولولئ
بریا او پرمختګ

غلا؛ په ماشومانو کې لوی چلندي کړکېچ!

مرکه صديقه پوپلزۍ او استاد امرخېل یو وخت مې له یوې رسنۍ سره کار کاوه یوه متاهله همکاره مو لرله چې تل به یې له خپلو کوچنیانو شکایت کاوه، تل به یې همدا په خوله کې لیکلي وو، “خدای دې دوی ورک کړي بیخي یې په سر اخیستې یم، پیسې مې برسېره نشم ایښودلای راڅخه غلا کوي یې او بیا چې هر څه وکړم نشم یې موندلای، دا خو خیر خپل کور دی، اوس یې … نور ولولئ
خوندیتوب

د اوبو ارزښت؛ د بشري ژوند حیاتي ماده!

ليکنه او راټولونه اوبه که په هره بڼه وي( حرارتي، لزوجي، کیمیاوي او داسې نور…) دا هره بڼه یې د انسان لپاره پر خپل ځای ګټوره ده او په خپل ځای کې خپله دنده ترسره کوي؛ د اوبو څخه د ژوند یو موجوداتو څخه هره ډله او ګروپ یې خپله ګټه اخلي. د ساینس پوهانو له نظره د اوبو ارزښت دومره زیات دی چې نور په هېڅ مایع کې نشته چې ورسره پرتله او مقابله … نور ولولئ