افغانستان

په لښکرګاه کي د قرنطين حالت تغير وکړ!

خبريال: مدثر دعوت د کرونا ويروس د مخنيوي کميټې د لښکرګاه ښار د قرنطين په اړه نوي پريکړي وکړې. په تيرو دوو اونيو کي د لښکرګاه ښار تر نيمه قرنطين وروسته د کرونا د مخنيوي کميټې نوي پريکړي وکړې او د قرنطين په حالت کي يې تغير راويستی. که څه هم نن په لښکرګاه کي د کرونا ويروس بله پيښه هم ثبت سوه چي ټولټال شمير يې ۱۸ ته ورسيدی خو د روژې د مياشتي … نور ولولئ
خوندیتوب

کومې امیندواره میرمنې باید روژه ونه نیسي؟!

ژباړه: مریم شریفي ډېرې میرمنې په دې فکر کې دي چې د حمل په وخت کې روژه ونیسي که وخوري؟ په دې برخه کې بیلا بیلې څیړنې شوي چې، یو شمېر ډاکتران په دې نظر دي چې روژه د امیندوارې میرمنې او ماشوم لپاره کوم زیان نه رسوي. بل خوا بیا یوشمېر نور روغتیا پلان وايي چې، که د حمل په وخت کې مور روژه ونیسي، نه یوازې دا چې د مور روغتیا ته زیان … نور ولولئ
خوندیتوب

په کرونا اخته کسان پړمخې پرېباسي

ژباړه: صدیقه پوپلزۍ دا پخوانۍ تګلاره ده. هغه کسان چې د نفس‌تنګۍ په ناروغۍ اخته دي، مرسته ورسره کوي، چې ښه ساه وکاږي. په بله وینا دا ډول پرېباسل سبب کېږي چې ډېر اکسیجن سږي ته دننه شي. خو دا ډول بیدېدل زیانونه هم لري. مخ په خیټې (پړمخې) بیدېدل له لاتیني کلمې (پرونوس) څخه اخیستل شوې چې مخ په وړاندې ټیټېدلو ته وایي. د څو ساعتونو لپاره ناروغان په خیټې باندې پرېباسي چې کوم … نور ولولئ
خوندیتوب

د خبرلوڅ ماشوم د کنټرولولو لارې

ژباړه او زیاتونه: ملیحه ناصري د ځينو کورنیو ځینې ماشومان داسې عادت لري چې کله پردی کس یا مېلمه وویني، د کور رازونه ورته راسپړي. د لویانو په غونډو او مجلسونو کې کېني، خبرو ته یې غوږ نیسي او د مور/ پلار خبره نه مني. په اصطلاح نصیحت کوم اغېز نه شي پرې کولی. د داسې ماشوم د کنټرول په خاطر ځینې ټکو ته نغوته کوو: ۱- که ماشوم کومه بې ارزښته یا کم ارزښته … نور ولولئ
خوندیتوب

اکسفورډ پوهنتون سبا د کرونا ویروس واکسین آزمايي

بریټانیا خبر ورکړی، چي د کرونا ویروس په وړاندي ئې واکسین جوړ کړی او سبا پنجشنبه به په رسمي ډول پر انسانانو وازمایل شي. د بریټانیا روغتیا وزیر مټ هانکوک خبر ورکړی، چي په انسانانو باندي د کرونا ویروس د واکسینو ازموینه به سبا د پنجشنبې په ورځ پیل شي. مت هانکوک زیاته کړه، چي دا ازموینه د بریټانیا په نړیوال پوهنتون اکسفورډ کي ترسره کیږي او له هغه وروسته به ئې پایله ډېر ژر … نور ولولئ
خوندیتوب

د بریالۍ او نېکمرغه جوړو چلند

ژباړه: عطا محمد میاخېل د خپل ژوند له شریک سره خبرې وکړئ، خبرو ته یې غوږ ونیسئ، د خوندورو کارونو په ترسره کولو سره، لکه په ګډه د کور کارونه کولو او ټلویزیون ننداره کولو، د یو بل ترڅنګ له اوسېدو څخه خوند واخلئ، چې نېکمرغه جوړه واوسئ. د بریالیو جوړو ترمنځ کوم ګډ ټکي شته زیاتره کسان په ګډ ژوند کې، تجربې په ازمېښتونو، تېروتنو او غلطیو سره ترلاسه کوي، چې په دې تجربو باندې پوهېدل، له … نور ولولئ
خوندیتوب

د کرونا وایروس د تودوخې په څو درجو کې له منځه ځي؟ دلته یې ولولئ

ژباړه: ملیحه ناصري له (BioRxiv) څخه په نقل، د فرانسوي پوهانو یوې ډلې د پروینسي پوهنتون د څېړنو په ترڅ کې دا پایله لاسته رواړه چې کرونا وایروس په ۹۲ درجه تودوخه کې، ۱۵ دقیقې وروسته مړ کېږي. د دې څېړنې په بهیر کې یادو پوهانو کرونا وایروس ته ۶۰ درجې حرارت ورکړ، خو ویې لیدل چې تر دې تودوخې وروسته د کرونا وایروس ځینې برخې لا هم د خپراوي ځواک لري. د کرونا وایروس … نور ولولئ
بریا او پرمختګ

د افغانستان روباټ جوړوونکې نجونې او د کرونا پر وړاندې مبارزه

ژباړه: ملیحه ناصري افغانو روباټیکو نجونو له ارزانو او د لاسرسي وړ توکو څخه کرونايي ناروغانو ته د وینټلیاټور بدیله وسیله جوړه کړې. دا وسیله کولی شي چې د کرونا د خپراوي په ناورین کې ناروغانو سره مرسته وکړي. د دې ډلې مشرې (سمیه فاروقي) وویل چې دا دستګاه موږ له ارزانه توکو جوړه کړې چې د هرات په بازار کې د لاسرسي وړ وو او د ډېر تولید امکان هم شته. دې وویل چې … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

بې خوبي که کنټرول نشي، لاندې زیانونه لري

ژباړه: نسیمه محمدي خوب د جسمي او رواني سلامتیا لپاره واجب دی. کم خوب د روغتیا لپاره لنډمهاله او اوږدمهاله زیانونه لري. روغتیايي متخصصان سپارښتنه کوي چې د ۱۸ — ۶۰ کلونو عمر لرونکي باید په یوه شپه او ورځ کې ۷ ساعته خوب وکړي. دا په داسې حال کې ده، چې ترسره شوې څېړنې ښيي ۳۵٪ لویان، بشپړ خوب نه لري. هغوی چې د روغتیاپالانو سپارښتنې عملي کوي، باید شپه او ورځ کې له … نور ولولئ
خوندیتوب

د روغتيا نړيوال سازمان: د کرونا ويروس څخه جوړ سوی کس بيرته ناروغ کيدای سي!

خبريال: مدثر دعوت د روغتيا نړيوال سازمان وايي “هيڅ داسي شواهد نسته چي د کرونا ويروس څخه جوړ سوي خلک دي پدې ناروغۍ د بيا اخته کيدو په وړاندي معافيت ولري”. د روغتيا نړيوال سازمان باتجربه څيړونکو خبرداری ورکړی چي د انټي باډي تر ازموينو وروسته هيڅ داسي سند نسته ، کوم کس چي په کرونا ويروس اخته سوی بيرته ناروغ نه سي. دوی وايي دا ټول ټيسټونه HIV ته ورته ترسره کيږي او په … نور ولولئ