ځوانان او زده کړې

ټولنیز ژوند

کوم وګړي ناروغه دي؟ د حکیم او سقراط خبرې

اپریل 12, 2021 صدیقه پوپلزۍ، کابل
یوه ورځ سقراط یو حکیم ولید چې ډېر خفه او متاثره وو. د خفګان علت یې تري وپوښت: هغه نفر ځواب ورکړ، په لاره راتلم یو له اشنایانو څخه مې ولید. سلام مې ورکړ ځواب یې رانکړ او ډېر په بې پروایي سره تېر شو او لاړ. زه ددې ډول چلند څخه یې ډېر وځورېدم. سقراط وویل: ولې وځورېدې؟ سړي په حیرانتیا سره وویل: خو واضح خبر ده چې هر څوک دداسې چلند په لیدو … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

ولې مئینېږو، څنګه ماتې خورو او څنګه ځان ورغوو؟

اپریل 12, 2021 ياران، کابل
ژباړه: حماد هلال کلینکي ارواپوهې سمیرا درویشي د یو خبریال سره په مرکه کې د احساساتي ناکامۍ وروسته د بریالۍ اړیکې پيل په اړه داسې وویل: عاطفي ناکامي هغه وخت منځ ته راځي، چې کله موږ په یوې اړیکې عاطفي پانګونه کړې وي او  د یو څه وخت تېریدو وروسته د ناکامۍ احساس سره مخ شو، دا پروسه بیا خفګان، نا امیدي، ذلت او  احساسات د رکود طرف ته وړي. درویشي  وویل: مختلف  عوامل په … نور ولولئ
روانې سلامتي

موسمي ژورخپګان؛ لاملونه او درملنه یې دلته ولولئ

اپریل 10, 2021 صدیقه پوپلزۍ، کابل
صديقه پوپلزۍ غږ: استاد عظيمي پر موسمي ژورخپګان اخته کېدل عادي موضوع ده، ځکه نه یوازې په افغانستان، بلکې د نړۍ په نورو هېوادونو کې یې هم کچه لوړه ده. ویل کېږي چې ۱۵ میلیونه امریکایان په موسمي ژمني خپګان اخته دي، او هر کال چې واورې وریږي یا موسم بدلېږي، نو دوی هم له اروایي اړخه ورسره بدلېږي خپګان ورته لاس ورکوي، بل ډول ستونزې پیدا کوي او دا یوه اروایي ستونزه ده، چې … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

هېڅوک په چا پسې نه مري !

اپریل 9, 2021 عایشه حیدري ، کابل
“هېڅوک په چا پسې نه مري” دا یو مشهور متل دی، او خلک یې هغه مهال په خپلو خبرو کې کاروي چې يو څوک د خپل ژوند تر ټولو نيږدې تن له لاسه ورکوي او هغه پسې خپګان کوي. دا رښتیا ده چې هېڅوک په چا پسې نه دي مړه شوي، خلک مري، خواخوږي او دوستان یې پاتې کېږي او د هغه چا له غمه نه مري چې اوس تر خاورو لاندې دي، خو دا … نور ولولئ
د ماشوم نړۍ

نړۍ کې د غبرګونو ماشومانو شمېر لوړ شوی

اپریل 9, 2021 عایشه حیدري ، کابل
ژباړه: د نړيوالو څېړنو پر بنسټ، هر کال په نړۍ کې شاوخوا ۱.۶میليونه غبرګوني ماشومان زېږېږي. له ۱۹۸۰ لسیزې را په دېخوا، د غبرګو ماشومانو شمېر ۳برابره لوړ شوی دی او د زېږون په هرو ۱۰۰۰ پېښو کې ۴۲ يې غبرګ زېږېدلي ماشومان دي. دا په دې معنا ده چې هر کال ۱.۶ میليون غبرګ ماشومان نړۍ ته سترګې غړوي. د اکسفورډ پوهنتون يو پروفيسور، کریسټین مونډن چې د دغې څېړنې سرڅېړونکی دی وايي:” زموږ … نور ولولئ
ادبیات

د علمي ژبې او ادبیاتو ترمنځ توپیر

اپریل 9, 2021 عایشه حیدري ، کابل
لیکنه او راټولونه: تر هر څه وړاندې ژبه د اړیکو د جوړولو وسیله ده او په ادبیاتو کې د اړیکو د ټینګولو لپاره تر ټولو اړینه وسیله ژبه ده. د ژبې او ادبیاتو ترمینځ یوه نه شلېدونکې اړیکه شتون لري او په حقیقت کې د ادبیاتو تر ټولو اړین توکی ژبه ده. همداسې چې د نقاشۍ لپاره رنګ ته اړتيا ده د ادبیاتو لپاره ژبې ته اړتيا ده. خو ژبه او ادبیات ځینې توپیرونه هم … نور ولولئ
په زړه پورې

آيا د انسان د خولې لاړې د مار د لاړو په څېر زهري کېداى شي؟

اپریل 8, 2021 نسیمه محمدي ، کابل
ژباړه څېړونکي وايي، انسان به په راتلونکې کې د مار په څېر زهري/ وژونکي لاړې ترشح کړي. جاپاني څېړونکو تازه کشف کړه، چې د انسان د خولې لاړې به، د وخت په تېرېدو د مارانو په څېر زهري شي. په جاپان کې د “اوکيناوا” د علم او صنعت پوهنتون څېړونکو په يوې علمي څېړنه کې وکولاى شول، د”ګودا افعي” مار په جن کې موجود زهر، چې په زهري لاړو پېژندل کېږي، وڅېړي. له ١٥٠ ډولونو … نور ولولئ
پوهنه

ارواپوهنه؛ ځینې جملې شته چې هېڅکله یې باید ونه وایو

اپریل 8, 2021 صدیقه پوپلزۍ، کابل
ژباړه زیاتونه ځینې جملې شته چې هېڅکله یې باید ونه وایو لکه: هېڅ جمله د دې عبارت سره مه پیلوئ. زه فکر کوم، یا په دې باور یم. ځکه دا سبب کېږي چې د اورېدونکي په ذهن کې هغه رښتیا په هکله چې غواړې په اړه یې خبرې وکړې یو ډول د پوښتنې نښه رامنځته کېږي. کله چې تاسو یو څوک له لاسه ورکوئ اوښکې هغه وخت نه تویېږي، بلکې هغه وخت اوښکې جاري کېږي، … نور ولولئ
ژوند بڼه

«انسان د ځمکې اصلي اوسیدونکی نه دی، بله کومه سیاره کې جوړ کړل شوی»

اپریل 8, 2021 ياران، کابل
لیکنه: جلیل احمد ارمان دا کاينات ډېر لوى دي. شاید دومره لوى وي چي د غټوالي لفظ لا د ده ومخته کوچنی شي. د نن ورځي تر ټولو طاقتور تیلسکوف یوازي ۳۰۰۰ کهکشانونه کشف کړي دي کوم چي د ۱۲ اربه نوري کاله په دایره کې خپاره شوي دي. ډاکټر ایلس سلور یو ډېر نامتو ډاکټر او ارکولوژیست دی، ده په خپل کتاب کې یوه ډېره په زړه پورې دعوه کړې او دعوه يې په … نور ولولئ
د ماشوم نړۍ

ماشومان ولې له ښوونځي او زده کړو سره مینه نه لري؟

اپریل 5, 2021 شبانه پوپلزۍ
افغان ماشومان تر ډېره له ښوونځي او زده کړو سره مینه نه لري او له ښوونځي څخه ویریږي، دا چې دوی ولې له زده کړو سره مینه نه لري او له ښوونځي څخه ویره لري؛ د دې لاملونه څه دي او څه باید وکړو چې دا ستونزه له منځه ولاړه شي او د ماشومانو په زړه کې له درس او ښوونځي سره مینه پیدا شي؟ دې ته به مو پام کړی وي، چې زموږ ماشومان … نور ولولئ