خوندیتوب

د جلال آباد اوړی او د ځان ساتلو لارې چارې

لیکنه: سمیع الله درانی هغه څوک چې د ننګرهار په ګرمو سیمو، لکه جلال باد ښار او شاوخوا لنډو ځایونو کې اوسېدلي دي، د جلال اباد د دوبي پته ورته لګېدلې ده، د دې سربېره چې څوک یو ځل له نورو ولایتونو جلال اباد ښار ته راغلي وي او د دې ځای اوړی یې لیدلی وي، نو خامخا به یې له بیا راتګ څخه زړه موړ شوی وي. ځینې کسان لا دا هم وایي، چې … نور ولولئ
په زړه پورې

هغه هیوادونه چې د نړۍ تر ټولو پاک ځایونه په کې دي

ژباړه: حمیدالله حمیدي انسانان طبیعتآ پاک، ښایسته او ښایسته ځایونه او دغه راز تازه، پاکه او ملایمه هوا خوښوي، خو له بده مرغه اوس د نړۍ ډېری سیمې خپله د انسانانو په لاس په داسې ځایونو بدلې شوې دي، چې ورځ تر بلې په کې ژوند کول سختېږي. له دې سره سره لا هم په نړۍ کې کاملا پاکې سیمې پیدا کېږي، چې له ځینو یې دلته یادونه کوو. د یوه ښار د پاک ساتلو … نور ولولئ
روغه سټه

روغتیا ته د ککړې هوا له امله شپږ اوښتوکي زیانونه

ژباړه او زیاتونه: عزت الله پېژاند یو شمېر د نظر خاوندان په دې اند دي چې د یوویشتمې پېړۍ وګړي د پاکې هوا د نه لرلو له امله بدبخته ګڼل کېدای شي. ځکه دوی وايي چې د ککړې هوا تنفسول نه یوازي ستونزمن وي، بلکې خطرناک هم وي. افغانستان د نړۍ یو له هغو هیوادونو څخه دی چې هوا یې ککړه ده، او دا ستونزه په پلازمېنه کابل کې چې د شاوخوا شپږ میلیونو وګړو … نور ولولئ
پوهنه

د نړۍ ستر غرونه او لوړې څوکې

ژباړه: عایشه حیدري د ځمکې پر سر چې هر چېرته سفر وکړو، هلته ډېر عجیب او حیرانونکي طبیعي ځایونه وینو چې دا ټول د الله جل جلاله د ځواک څرګندونه کوي. خدای جل جلاله غرونه او مخلوقات د نعمت په ډول انسانانو ته ډالۍ کړي دي. ویل کېږي چې کله خدای جل جلاله ځمکه هست کړه، نو ځمکه لومړیو کې په بې ساري ډول ښورېده او ټکانونه يې کول، خو د دې لپاره چې د … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

خرابه هوا او ماشومانو کې اروایي ناروغۍ؛ څیړنې یې درته وايي 

ژباړه: ملیحه ناصري پوهانو د انسانانو پر روغتیا د هوا د ککړوالي د اغېز په اړه نوي شواهد موندلي. د هغو له مخې جوته شوه چې خرابه هوا د ماشومانو پر اروایي ناروغیو منفي اغېز پرېباسي. دا څېړنه ښیي چې هغو ماشومانو باندې خرابه هوا ژر اغېز کوي چې بېوزلي دي او د ځانوژنې افکار لري. دې څېړونکو ککړه هوا وارزوله او څرګنده یې کړه چې په ککړه هوا کې ځینې کوچني ذرات ګډ وي … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

چاپېریال ساتنه د ټولو مهمه اړتیا ده

لیکنه: صدیقه پوپلزۍ  که موږ د چاپیریال د پاکولو او پاک ساتلو مسوولیت یوازې په ښاروالۍ او د چاپیریال‌ساتنې په ادارې پورې محدود کړو، نو سم کار به نه وي، ځکه موږ خپله د دې ځای او سیمې استوګن یو او تر ټولو ډېر د بد چاپیریال اغېزه پر موږ او زموږ پر کورنیو کېږي، مانا دا چې ستونزه موږ ته پېښیږي، نو په حل کولو کې يې باید تر نورو لومړی منډه ووهو. که … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

د هوا له پلوه د نړۍ تر ټولو پاکه سیمه په نښه شوه

ژباړه: نسیمه محمدي څېړونکو د نړۍ تر ټولو پاکه هوا په سویلي منجمد اقیانوس په جنوب کې پېژندلی ده، ځکه په دې سیمه د انسان په لاس جوړو شوي ذرات، مشخص شوي نه دي. د ډیلې مېل په حواله، د کلرادو ایالتي پوهنتون څېړنیز ټیم، د «سونیا کرایدنویر» (Sonia Kreidenweis) په مشرۍ د هغو ذراتو د څېړلو هوډ وکړ، چې د انساني فعالیتونو او صنعت سره تولیدېږي. څېړونکو دا وڅېړل چې دا ذرات تر څومره … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

که دا دیارلس نښې لرئ، نو ژوند مو د بېځایه تېرېدو په حال کې دی

ژباړه: عطا محمد میاخېل د ماشومتوب په دوران کې مو هرومرو په خپل سر کې ډېر خوبونه لرل، تر اوسه مو څومره خوبونه په حقیقت بدل شوي دي؟ ښایي ژوند مو هغه ډول نه وي، چې هیله مو یې لرله او خپل ټول عمر مو بېځایه تېر کړی دی. د دې لیکنې په دوام په دیارلس نښو باندې رڼا اچوو، چې د عمر بېځایه تېرېدل مو څرګندوي. دا موارد ښکاره کوي، چې ژوند مو بېځایه … نور ولولئ
پوهنه

د حکيم درې څاڅکي، زهر که شفاء؟

له کومي ورځ چي مي د حکیم الکوزي په وړاندي سور کارټ پورته کړی، ډیرو همدا یوه پوښتنه کول، چي د حکیم درمل سلګونو – نه زرګونو کسانو ته کټه کړې نتیجه یې معلومه ده ته یې ولي مخالفت کوې؟ دلته به کوشش وکړم، چي دې پوښتني ته د ځواب ویلو هڅه وکړم. زه پوهیږم، چي افغانان غریبان دي، بې چاره دي، د ښه دولت له نعمته بې برخي دي، کرنتین لا پسي و ځپل … نور ولولئ
پوهنه

فوبيا څه ده؟ په دې اړه لنډ معلومات په دې مرکه کې

مرکه: صدیقه پوپلزۍ درنو لوستونکو ښایي تاسې هم د وېرې تجربه ولرئ، موږ ډېرځله لۀ ژوو، خزندو، تیارې، لوړو او ناڅاپه غږونو او ځینو پېښو نه وېرېږو چې زموږ یادې وېرې پوره طبيعي بڼه لري، خو ځینې داسې کسان هم شته چې وېره یې پر ورځني ژوند ورغالبه او پر اړیکو، وده او زده‌کړو یې منفي اغېر کړی وي داسې وېرې ته فوبیا وایي. وېره یو عاطفي غبرګون دی، چې د ګواښ پر وړاندې له … نور ولولئ