خوندیتوب

د لمر وړانګې د وینې فشار ټیټوي

ژباړه: نسیمه محمدي د لمر د وړانګو پر وړاندې د وخت تېرول د وینې فشار له ټيټېدلو سره اړیکه لري. په یوې نوې څېړنې کې چې ۳۴۲ زره ناروغان د دوو کالو لپاره وڅېړل شول، د وګړو د وینې فشار د بهرنۍ هوا او ماوراء بنفش وړانګو (UV) په وړاندې اوسېدل د سېستولیک (د فشار ویلو پر وخت لومړی عدد) د تودوخې پرته مربوط دی. د سکاټلند د ادینبرګ پوهنتون د څېړونکې ډلې سرپرست، ریچارد … نور ولولئ
په زړه پورې

ککړ چاپیریال هر کال ۱.۷ ميليونه ماشومان وژني

ژباړه:فضل الدين احسان د روغتيا د نړيوال سازمان (WHO) په یو راپور کې ښودلې ده چې هر کال د چاپيريال ککړتیا د ۱.۷ ميلونو هغو ماشومانو ژوند اخلي چې عمرونه يې د پنځو کلونو څخه کم وي. ددې په سببونو کې ناپاکې اوبه ، د نظافت او پاکوالی نشتوالی، نظافت نه مراعتول او په کور کې او د کور د باندې ککړتياوې او همدارنګه د ټپي کيدنې شاملیږي. د پنځه يا د پنځه کلنۍ څخه … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

د رنګونو ځانګړنې او ماناوې

لیکنه؛ ملیحه ناصري کله مو هم په دې اړه فکر کړی چې ځان په څه ډول چاپېریال کې آرامه احساسوئ، یا کوم رنګ ستاسو د خوښئ او برعکس د خپګان لامل کېږي؟ موږ زیاتره وخت چې کله جامې پېرو، په لاشعوري ډول یو رنګ زموږ پاملرنه جذبوي او موږ د ځان پر لور ورکاږي. یا هم خپل کور په هغه رنګ، رنګوو چې زموږ ورته خوښه وي. دا ځکه چې هر رنګ زموږ پر اروا … نور ولولئ
په زړه پورې

مسکو کې د پیړۍ تر ټولو تود ډیسمبر، ښاروالي یې پر واټونو مصنوعي واوره شیندلې

مسکو په تیره یوه پیړۍ کې تر ټولو د تاوده ډیسمبر شاهده وه. دلته چې د نوي کال او کریسمس د لمانځلو مراسم په دودیزه توګه یو ډول له واورو سره تړل شوي، چارواکي یې اړه شول چې د روسیې د پلازمینې پر واټونو د نوي کال په مناسبت مصنوعي واوري وشیندي. واټونو ته د مصنوعي واورې رسول، په ټولنیزو شبکو کې د خلکو لپاره د شوخۍ یو سبب شو. یو کس لیکلي” د مسکو … نور ولولئ
ژوند بڼه

هغه لاري چې عملي کول يې د آرامتيا سبب کيږي!

ليکنه: صديقه پوپلزۍ هغه لاري چې زموږ د آرامتیا سبب کیږي: ۱: ځیني وخت چې ژړا درځي خپل د ژړا مخه مه نیسئ او وژاړئ. ۲: لږ تر لږه په ورځ کې د ۱۵ دقیقو لپاره سکوت وکړئ، او خپل اړتیاوو ته او هغه څه چې لرئ فکر وکړئ. ۳: د ارام فکر والا خلک ځانته وایي چې د تېر وخت بدلولو لپاره څه نشم کولای نو ځکه خپل د ژوند څخه خوند اخلي. ۴: … نور ولولئ
ټولنیز ژوند

بړ بڼ؛ ددې بڼ په اړه یې دلته ولولئ

بړ بڼ د کابل په شمالي برخه کې په یوې ټپې باندې موقعیت لري، داسي ځای دی چې په زرهاوو شنې ونې شتون لري. دا بڼ د امیر حبیب الله خان په وخت کې په کال (۱۸۸۰ـ۱۹۰۱) م کې جوړ شوی، او له همدې باغ څخه یې سل کاله مخکې خپل دفتر او کور په حیث کار اخستی، او همدلته مړ هم شو. تر ټولو لومړنۍ ملي موزیم په افغانستان کې په کال ۱۹۱۹ دې … نور ولولئ
په زړه پورې

د نړۍ دا ۱۰ کوچني هېوادونه وپېژنئ

ژباړه: عطا محمد میاخېل د نړۍ ځینې هېوادونه دومره کوچني دي، چې مساحت یې ۵۰۰ کیلومتر مربع ته هم نه رسېږي. واتیکان، موناکو، نائورو، تووالو، سن مارینو، لېختن شتاین، مالدیو او څو نور هېوادونه، د نړۍ د کوچنیو هېوادونو برخه دي. دا هېوادونه تر ډېره په اروپا، د کارائیب سمندر او په آرام سمندرګي کې واقع شوي دي. نن په نړۍ کې کابو ۱۹۵ هېوادونه شتون لري. کله چې د هېواد نوم رامنځته کېږي، په … نور ولولئ
په زړه پورې

د سیلانیانو او ګرځندویانو لپاره د نړۍ لس خوندي هیوادونه

ژباړه او راټولونه: احمد فرهاد توتاخیل کله چې یو څوک غواړي د سیل لپاره له هیواده بهر ولاړ شي، نو د ځان د خوندیتوب او امنیتي اندیښنه خامخا ورسره مله وي. په همدې اساس، که چیرې غواړئ په راتلونکي کې له هیواده بهر سفر وکړئ، نو لاندې د نړۍ هغه لس خوندي هیوادونه دي، چې جنايي پیښې پکې کمې دي او په بشپړه توګه کولی شئ چې ځان پکې خوندي احساس کړئ: ۱. فنلنډ دغه … نور ولولئ
طبیعت

نارنج دوايي نبات ګڼل کيږي!

ليکنه: صديقه پوپلزۍ نارنج دوایي نبات ګڼل کیږي: نارنج په لوړه کچه د اقلیم او خاورې په ډول پورې تړلی نبات دی، د نارنج ریښې کابو تر شپږو مترو په خاوره کې لاندې ننوځي. د ونې ریښې چې یې افقي ولاړې شي شاوخوا اته متره غځېدلای شي، هغه خاوره چې نارنج پکې کړل کیږي باید یو څه ژوړوالی ولري. نارنج په لوړه کچه ویټامین سي لري، د خوړو اشتها راوړلو لپاره هم ګټه ورڅخه اخستل … نور ولولئ
طبیعت

د مني موسم:د کال هغه فصل چې وني پاڼي ژړوی او رژوي.

ليکنه: سمیع الله درانی مني موسم کې د اوړي ګرمه هوا په ورکېدو شي، هوا بدلون مومي، هوا ورو، ورو ژمي خواته ورنږدې کېږي، د مني یا خزان موسم کې ځېنې ونې پاڼې رژوي، هغه ونې چې همېشه بهار وي، د هغوی پاڼې تازه وي. د مني موسم کې هوا خوشکه شي، پوستکي باندې تاثیرات لوېږي. ننګرهار کې بیا منی له سهاره تر مازیګره هوا معتدله کېږي، چې آن ځېنې خلک یې دوهم او بې … نور ولولئ