پوهنه

د نورو مخلوقاتو او تمدنونو شتون

لیکنه: وکیل احمد عزیزي په تصویر کې چې کومه ریاضیکي پرپړه وینئ، دا د «ډریک معادله» نومېږي. د دغې معادلې د اټکل له مخې زموږ په کهکشان کې ۱۵۶۰۰۰۰تمدنونه شته! دغه معادله امریکایي اسټروفزیکپوه، چارلیس ډانالډ ډریک په لاس راوړې ده. په دې معادله کې N د هغو ټولو تمدنونو شمېر دی چې ممکن انسانان ور سره په اړیکو کې شي. ★R په کهکشان کې د ستوري د تشکیل یا منځ ته راتګ قیمت دی، … نور ولولئ
افغانستان

د کانکور ۶ ممتاز ګډونوالو سره ناسته؛ ولسمشر ورته ځانګړی انعام ورکړ

راپور: بشر درویش ولسمشر اشرف غني پرون مازدیګر د سږني کانکور عمومي اول نومرې شمسیې علي‌زاده او پنځو نورو ممتازو ګډونوالو سره چې په ترتیب سره یې لوړې نومرې ترلاسه کړې وې، وکتل. ولسمشرۍ ماڼۍ وايي، په دغه کتنه کې چې په ارګ کې وشوه، جمهوررئیس وویل: «زه د حکومت په استازیتوب تاسې ته د دغې سترې بریا مبارکي وایم. تاسې د افغانستان راتلونکی یاست او هیله لرم تر دې اندازې پرمختګ وکړي چې د … نور ولولئ
پوهنه

اسلام د ساينس کورس نه دی

لیکنه: وکیل احمد عزیزي کوم خلک چې اسلام او ساينس نېغ په نېغه تقابل ته اچوي له هغوی دواړه خرابېږي. د اسلام او ساينس ترمنځ نامستقيمه اړيکه موجوده ده، مثلاً په قران کريم کې د سورة النور په ۳۵ ايت شريف کې د اینسټاین د کتلې و انرژي ترمنځ د اړيکې په څېر خبره شوې ده، د المعارج سورة په څلورم ايت شريف کې نسبي وخت او په کايناتو کې د بېلابېلو سيمو د وختونو … نور ولولئ
پوهنه

د کایناتو تر پیدایښت مخکیني کاینات اوس هم مشاهده کېدای شي

لیکنه: سارا ناټن ژباړه او تفصیل: وکیل احمد عزیزي نوټ دغه لیکنه د تېرې سه شنبې په ورځ لیکل شوې او هغه مهال خپره شوه چې په فزیک کې د ۲۰۲۰ د نوبل جایزې ګټونکي اعلان شول. په دې لیکنه کې د ۸۹ کلن برتانوي فزیکپوه، راجرپنروس د ۶۰ کلونو پر هغه اوږد علمي کار لنډې خبرې شوې دي چې دی یې د نوبل جایزې تر ګټلو پورې را ورساوه. دلته نه یوازي علمي خبرې … نور ولولئ
پوهنه

ساینس او معجزې

لیکنه: وکیل احمد عزیزي د پیغمبرانو په زمانه کې په خدای جل جلاله د باور کولو لپاره عقلي طریقه معجزه وه، اوس دا کار ساینس کوي. د رسول الله مبارک د معراج معجزه له نوي فزیک سره یوه لویه مرسته ده او د فزیک د دغې برخې د ثبوت لپاره دا معجزه یو عملي مثال دی. په ۱۹۳۵ کې البرت اینسټاین او ناتن روزن په یوه مقاله کې وویل چې عمومي نسبي تیوري په فضا … نور ولولئ
بریا او پرمختګ

ډاکتر مبارک علي: تعلیم یوازې لیک او لوست نه دی!

 راټولونه/ نورالله زهير متمدنو ټولنو کې له تېروتنې وروسته بښنه غوښتل د درنښت او ښايسته‌توب نښه ده. تاريخي شواهد ښيي چې واک يوه کس ته راټول شي، د انسان شخصيت بدلېږي او ځان تر نورو لوړ ګڼي. د مستبدو حکومتونو يو اصل په معلوماتي سرچينو بنديز او سانسور وي چې څوک د هيواد په روانو چارو پوه نه شي. چې قانون ته درناوی نه وي، نو ټولنه د ناقانونۍ، انتشار او بدامنۍ ښکار کېږي. د … نور ولولئ
افغانستان

وروسته تر ۱۸ کلونو په چاه انجير سيمه کې د نجونو ښوونځی پرانيستل سو

خبريال: مدثر دعوت د هلمند ولايت، نادعلي ولسوالۍ اړوند چاه انجير سيمه کې د نجونو لپاره ښوونځی پرانيستل سو. چاه انجير هغه سيمه ده چې څو ورځې وړاندې ترې د جګړې خبرونه اوريدل کېدله خو نن يوځل بيا د پرمختګ او ابادۍ خبرونه راځي. د ولسمشر محمد اشرف غني په ځانګړې لارښوونه د ښار جوړوونې وزارت په بودیجه د ۲۶ میلونه او ۴ لکه افغانیو په ارزښت په دوه پوړه کې د نجونو يو باب … نور ولولئ
ادبیات

بیټ نیکه «پېژندنه»؛ ستر روحاني شخصیت

ژباړه: نجم الرحمن ناصري بیټ نیکه، چې په ځینې پخوانیو کتابونو کې د شیخ بیټني او شیخ بټن په نامه یاد شوی، د پښتنو قبایلو د لرغونو مشاهیرو له جملې څخه دی. د هغه ژوند مورخینو له  ۳۰۰ هجري تر ۴۰۰ هحري تخمین کړی. له ټولو څخه پخوانی کتاب چې د نوموړي په هکله معلومات ورکوي هغه د سلیمان ماکو تذکرة الاولیا کتاب ده، چې د اوومې پېړۍ په لومړیو شلو کلونو کې یانې وروسته … نور ولولئ
پوهنه

بې روزنې ښوونه خواږه زهر دي !

ليکنه: نورالله زهير ښوونه او روزنه دواړه نومونه دي. مصدرونه یې ښوول او روزل دي. د مصدرونو د (ل) پر ځای (نه) راوړل حاصل مصدر دی، چي له دواړو مصدرونو ئې ښووونه او روزنه نومونه جوړ کړي دي. دواړي هم وزنه او همږغي کلمې دي. ښوونه او روزنه دواړي مترادفي/ هم معنا کلمې نه دي. دواړي بيلي بيلي کلمې دي. له يو بل سره لازم او ملزوم دي. د يو بل بشپړوونکي دي. په دې … نور ولولئ
بریا او پرمختګ

غږیز کتاب څه وخت او ولې رامنځته شو؟

لیکنه: حامد حقمل مطالعه یې دوې دقیقې وخت نیسي. که د غږیز کتاب تاریخ ته وګورو، چې څه وخت رامنځته شوی، نو ویلی شو چې د غږیز کتاب لپاره  لومړۍ نظریه ۱۹۳۱ د امریکا په کنګره  کې رامنځته شوه. دغه پروژه چې «د ړاندو لپاره کتاب» نوم یې درلود. امریکایانو غوښتل چې د دغه نسل د باسوادۍ لپاره یو داسې څه رامنځته کړي، چې ړانده کسان هم باسواده کړي. د ړاندو فدراسیون په لومړي ځل … نور ولولئ