په زړه پورې

بنګړي، سينګار او پښتو ادب

بنګړي د پښتني کلتور پخوانی دود دی، چې د پېغلو، ناوې ګانو، د سينګار يوه خاصه ښکلا او زيور دی. ښځینه دا زیور ودونو، کوژدو، اخترونو، او داسې نورو ځانګړو محفلونو کې په مړوندونو کې اچوي او خيال ورباندې کوي. پښتنې نجونې/ښځې له ډېر پخوا راهیسي رنګارنګ ګاڼې د سینګار لپاره کاروي لکه؛ چارګل، غوږوالۍ، غاړکۍ، ټیک یا ټیکه، پېزوان، نتکۍ، ګوتمۍ یا ګوتې، پایزېب، بنګړي، باهو، لاسبند او… بنګړي د نجونو لپاره د سينګار … نور ولولئ
ادبیات

د رومان ډولونه او پېژندنه یې

رومانونه په هر سبک کې ځای پر ځای کېدلای شي او هر ليکوال او لیکواله په رومانونو کې خپل غږ او سبک راوړلای شي. په نننۍ لیکنه کې غواړو تاسو ته د رومان د ډولونو په هکله معلومات درکړو، د لیکنې تر پايه مو ملتیا وکړئ! د رومان ډولونه په لاندې توګه دي: لومړی – راز او رمز لرونکی رومان راز او رمز لرونکی رومان يوه داسې جنايي کیسه ده چې باید را وسپړل شي … نور ولولئ
افغانستان

د دوا خان مينه پال د ترور په تړاو د افغان سیاستوالو غبرګونونه

د افغانستان د حکومت د رسنیو مرکز مشر دوا خان مينه پال، جمعې پر ورځ په کابل ښار کې د طالبانو له خوا ترور شو. افغان سیاستوالو د ښاغلي مینه پال په وژنه غبرګونونه څرګند کړي دي او د نوموړي ترور یې په کلکه غندلې ده. له دې ډلې د ملي مصالحې عالي شورا ريس ډاکټر عبدالله عبدالله پر خپلې فېسبوک پاڼه کې لیکلي دي: په ډېرې خواشینۍ سره چې جنایت کاره او قسي القلبَ … نور ولولئ
ځوانان او زده کړې

ګاندي؛ په هند کې یې شته قومونه د یو بل وروڼه وبلل

ليکنه او راټولونه موهنداس کرمچند ګاندي په ۱۸۶۹م د اکتوبر په دوهمه نېټه د هندوستان په ګجرات ایالت کې زیږېدلی. د ګاندي پلار کرمچند ګاندي نومیده  او د ګجرات ایالت یو متوسط سوداګر او سیاست وال وو. ګاندي خپلې لمړنۍ زده‌کړې یې د حقوقو په برخه کې د ۱۸۸۸م نه تر ۱۸۹۱م کاله پورې په لندن کې ترسره کړي او بیرته د هندوستان بمبئ ښار ته ستون او هلته یې د وکیل په توګه دنده … نور ولولئ
خوندیتوب

لونګ په لنډيو کې!

  لونګ چې تور رنګ لري، دنورو ډېرو کمالونو ترڅنګ ښه بوی هم لري. لونګ د افغانستان په زیاتره پښتني سيمو کې يې پېغلې او ناوې ګانې، د ښکلا او سينګار په ډول کاروي. له لونګو څخه ځونډي/ امېلونه جوړوي چې د افغاني جامو چې په هېواد کې محفلونه بې دې جامو بيا په تېره د نکريزو شپه ناممکنه ده ټومبي، هغه ځونډي چې له لونګو جوړ شوي وي، لوګنين نومېږي. چې پېغلې ناويګانې يې … نور ولولئ
ادبیات

رومان څه شی دی؟

کېدای شي رومان مو لوستی وي او يا مو لږترلږه د رومان نوم اورېدلی وي، کېدای شي په ذهن کې مو اوس دا پوښتنه هم راټوکېدلي وي چې رومان څه شی دی؟ د بحث موضوع یې څه ده؟ او ولې ورته رومان وايي؟ په نننۍ لیکنه کې غواړو تاسو ته ستاسو د دغې پوښتنو ځواب درکړو، نو که غواړئ چې د خپلې دغې پوښتنې ځواب ترلاسه کړئ، نننۍ لیکنه تر پایه ولولئ! رومان د نثري … نور ولولئ
بریا او پرمختګ

د احمد شاه بابا دوره کې تر سره شوي خدمتونه

ليکنه او راټولونه د اوسني افغانستان موسس په ۱۱۳۵ه کال کې د هرات په تاریخي ښار چې د ابدالیانو د واکمني مرکز وو، زیږېدلی دی. د پلار نوم یې زمان خان دی چې هغه د دولت خان، سرمست خان، شیرخان، خواجه خضر خان، سدو خان له کورنۍ سره رابطه لري. لوی احمد شاه بابا د خپلې واکمنۍ په دوران کې د خپل هېواد د پیاوړتیا او یووالی په برخه کې د پاملرنې وړ کارونه ترسره … نور ولولئ
ژوند بڼه

د بامیانو د بودا مجسمې بیا ترمیم څه ارزښت لري؟

د اطلاعاتو او کلتور وزارت د فرهنګ او هنر معین ښاغلي هارون حکیمي په وینا چې په هیواد کې د بودا مجسمې د ترمیم چارې به بیا پیل شي او د دې مجسمو د ترمیم په برخه کې له افغان حکومت سره یونسکو او جاپان د همکارۍ ژمنه کړې. ښاغلي حکیمي ویلي چې که دا مجسمې بیا ترمیم شي، موږ یې په ترمیم سره هغه پخوانۍ مجسمې نه شو لرلی، خو که ترمیم شي پخوانی … نور ولولئ
ژوند بڼه

هغه ملتونه ژوندي دي، چې تاریخ ژبه او کلتور یې ژوندی وي

د پاچا خان یوه وینا ده، چې وایي: (د کوم ملت چې ژبه مړه شي هغه ملت هم مري.) د پاچا خان دې وینا ته که په غور سره فکر وکړو دا به راته څرګنده شي، چې د خان بابا دا وینا ډېره ریښتینې او په زړه پورې ده او دا یوازې ژبه نه بلکې تاریخ او کلتور هم په کې راځي. کله چې ځینې ډلې وغواړي یوه ملت له منځه یوسي، د نورو برخو … نور ولولئ
ادبیات

په شعر کې ښځينه عواطف

هغه ساده بيان چي احساسات ورسره ګډ وي؛ شعر بلل کيږي. يا هم د ابن خلدون په وينا چې هغه وايي: “داسي کلمات چي موزون وي او قافيه ولري او په اراده لیکل شوي وي هغه شعر بلل کېږي”. شعر هغه وينا ده چي الفاظ يې ښکلي وي. او ويونکی يې په فکر، پوهه، ذوق، د زړه هيجان او د روح اغېزه سره ګډ کړي. شعر د زړونو درد دی، هغه خبرې چې درد ولري … نور ولولئ