مخکښان

د امام قتیبه رحمه الله پېژندګلوي او کارنامې

قتیبه بن سعید بن جمیل بن طریف بن عبدالله الثقفي، ابو رجاء البلخي البغلاني؛ چې په بلخ کې زېږېدلی دی. د شېخ الاسلام امام قتیبه صاحب له شاګردانو څخه، چې احمد بن سیار مروزي نومېږي، وايي: ما خپله د امام قتیبه(رح) څخه اوردېدلي و چې ویل یې، (وَلَدَتُ سَنَهَٔ خَمسِینَ ومائهٔ) یعنې، په یو سلو پنځوس(۱۵۰) هجري کال کې زېږېدلی یم. د امام قتیبه رحمه الله په پېژندګلوي کې د (الثقفي) کلمه ځکه یاده شوې، چې د خطیب بغدادي د روایت له مخې، دی یې په خپل کتاب «الرحلة فی […]

ادبیات

پټ استعداد مو وغوړوﺉ؟

انتوني برجس څلوېښت کلن و، چې روغتیاپالانو ورته وویل یو کال نور ژوند کوي، ځکه په خپل مغز کې تومور لري. هغه له ځان څخه زیات خپلې مېرمنې ته اندېښمن و، چې وروسته له ده ورته هېڅ نه پاتې کېږي. انتوني وړاندې تر دې تکړه لیکوال نه و، خو په باطن کې یې داستان لیکلو ته لېوالتیا لرله او پوهېده چې بالقوه وړتیا په وجود کې لري. نو له همدې امله یې خپلې مېرمنې ته د کتابونو د چاپ د حق الامتیاز په خاطر په لیکلو پيل وکړ. نوموړی لا […]

ادبیات

د نوي کال، نوې ډالۍ؛ پښتو ادب ته تازه چاپ شوی اثر!

(واورینه) هغه شعري ټولګه ده، چې ویناوال یې محمد وسیم مومند دی، دا کتاب بغلان ادبي بهیر خپور کړی او د چاپ زیار یې هم د یاد بهیر فرهنګي کورنۍ پر غاړه درلود، چې په ښه کیفیت سره تازه د چاپ په ګاڼه سمبال شو. مومند صیب د بغلان د (خُمار او بهار) شاعر دی چې د  اشعارو په هېنداره کې یې انتیک کرښې را نغښتل شوي. د کتاب حجم ۱۲۳ مخه ده چې د مضمون په برخه کې ښاغلي مومند د وطن دوستۍ، پرمختګ، عشق، فراق، هجرت، تصوف او […]

بریا او پرمختګ

الیزایت تامسن؛ هغه نقاشه نجلۍ چې استعداد یې درک نشو!

ژباړه په نوولسمه پېړۍ کې د يوې شتمنې کورنۍ نجلۍ “اليزابت تامسن” نقاشي کوله. هغه مهال چې به کومو نجونو نقاشي کوله، د نن ورځې د نجونو په څېر به يې د عامو څيزونو عکسونه جوړول لکه؛ ګل، د انسان څېره او ځينې نور… خو د “اليزابت تامسن” فکر خورا ژور و. هغې به جنګي نقاشي کوله. تاسې ته دې وويل شي، چې هغه مهال به لکه دا اوس، جنګي فلمونه نه جوړېدل او نه هم اليزابت جنګونه ليدلي وو چې د جنګ په مسايلو او وسايلو پوهېدای. پوهېږې؟ هغې […]

رسنۍ

ایا پریانکا او نیک جونز طلاق اخیستئ؟

هندي اداکارې پریانکا چوپړا چې د بالیووډ په ګډون په هالیووډ کې یې هم خپل استعداد ښودلی، د خپل مېړه “نیک جونز” نوم له خپل ټولنیزې رسنۍ اکاونټ څخه لرې کړی دی. هغې د عکس او ویډیو شریکولو له اپ “انسټاګرام” کې د پریانکا چوپړا تایید (رسمي) اکونټ کې خپل نوم بدل کړی. د پریانکا چوپړا په انسټاګرام اکاونټ کې د هغې نوم ‘پریانکا نیک جونز’ و، چې اوس یې په دې وروستیو کې له خپل نوم څخه د خپل میړه نوم لرې کړی دی. وروسته له هغې چې اداکارې […]

مخکښان

بېل ګېټس؛ د وباګانو سره د مبارزې لپاره په ټکنالوژۍ پانګونه اړینه ده

د مایکرو سافت کمپنۍ بنسټ ايښودونکي وویل: د ناروغیو سره د مبارزې لپاره، بشریت په ټکنالوژۍ کې پانګونې ته اړتیا لري. ښاغلي ګېټس د تروریزم د نوې ګواښ په اړه وویل: وبایي ناروغۍ کولای شي په راتلونکې کې نړۍ وګواښوي، نه یوازې د طبیعي لاملونو، بلکې د بیوترورېست بریدګرو په دلیل. ګېټس وویل: دا ډول وبا ګانې کولای شي د کوويډ ٢ – سارس کورونا وایروس څخه ګواښوونکي وي. دا مېلیارډر باوري دی، چې د ناروغیو سره مبارزې لپاره بشر سترې او پرمختللې ټکنالوژۍ ته اړتیا لري: د واکسینونو تولید […]

بریا او پرمختګ

د ناپوهانو ځواب چوپتیا ده!

ابو علي سینا په سفر کې و. د یوه ښار څخه د تېرېدو پر وخت یې، د یوه سماوار مخته خپل اس ونې سره وتړه او لږ واښه او یونجه یې ورته واچوله او خپله هم لاړ د سماوار پر برنډه کېناست چې ډوډۍ وخوري. همدا وخت یو کس چې په خره سپور وو هلته ورسېد، له خره کوز شو او خر یې د اس څنګ کې وتاړه تر څو په خوړلو کې د اس سره شریک شي او پخپله هم راغی او د ابو علی سینا سره ډوډۍ ته […]

مخکښان

د حضرت محمد (ص) په اړه د لوېدیځو پوهانو نظریات

د حضرت محمد(ص) د شخصیت او رښتینولۍ په اړه د نړي ډېریو نامتو پوهانو خپل نظریات وړاندې کړي. ځينو یې عقده‌يي چلن کړی او ځينو یې له دیني اختلاف پرته د شخصیت ټولې ښېګڼې ستایلي او ترې منکر شوي نه دي. په دې لړ کې مو د نړۍ د ځينو هغو پوهانو نظریات راخیستي چې مسلمان نه وو؛ خو د حضرت محمد(ص) مسلمان شخصیت هغوی اغېزمن کړي وو. ۱- لیون تولستوی: په دې کې هېڅ شک نشته چې حضرت محمد( صلی الله علیه وسلم) د نړۍ له سترو مصلحانو څخه […]

رسنۍ

انجلينا حولي په افغانستان کې د ښځو او نجونو د وضعيت په اړه اندېښنه څزګنده کړه

انجلينا جولي، پېژندل شوې امريکايۍ اداکاره چې د هنري مخينې پرته، د بشر دوستانه فعاليتونو له امله په ټوله نړۍ کې ځانګړى محبوبيت لري، د افغانستان د وروستيو بدلونونو او او د ښځو/ نجونو په راتلونکې د اغېز له امله اندېښنه ښکاره کړه. پر افغانستان د طالب وسله والو واکمن کېدو سره، چې وړاندې تر دې هم د واک ترلاسه کولو سره د ښځو او نجونو لپاره هم توره دوره وه، د افغانستان د اوسېدونکو سربېره، ډېرى مدني او حقوقي فعالانو او هنري شخصيتونو اندېښنه څرګنده کړې ده. مېرمن جولي […]

سپورټ

ایاد د دغو لوبغاړو ریکارډونه به مات شي؟

  د کرکټ په نړۍ کې هم بالرانو او هم توپ وهونکي ریکارډونه جوړ کړي دي، چې دغه ریکارډونه ډېر کلونه وروسته یا مات شوي او یا هم تر دې دمه نه ماتېدونکي پاتې شوي دي.   دلته د څو ریکارډونو نمونه وړاندې کوو تاسې به خبر یاست چې برېن لارا د ویسټ انډیز کیڼ لاسي توپوهونکي د ټېسټ لوبو په یوه پاڼۍ کې ۴۰۰ ناسوځېدلې منډې کړي دي او دا ریکارډ یې تر اوسه چا نه دی مات کړی. برېن لارا دا ریکارډ په ۲۰۰۳ کال کې د انګلستان […]